Görme Engelli Öğrencilere Yönelik Bilgisayar Ortamında Bireye Uyarlanmış Test Tasarımı

ÖZ

Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanındaki bilimsel gelişmelerin ve teknolojinin bir ürünü olan bilgisayar ortamında bireye uyarlanmış testlerin (BOBUT), görme engelli öğrenciler için geçerli ve güvenilir test sonuçları elde etmede önemli yarar sağlayacağı öngörülmektedir. BOBUT bireyin yetenek düzeyine uygun, az sayıda soruyla, daha kısa sürede, daha güvenilir test sonuçları elde edilmesini sağlamaktadır. Bu temel özellikleri düşünüldüğünde BOBUT’un eşit eğitim fırsatları ve karşılaştırılabilir test sonuçları için görme engelli öğrencilerin ölçme süreçlerinde çok önemli bir adım olacağı belirtilebilir. Bu araştırmada görme engelli öğrencilere yönelik ses tabanlı bir BOBUT geliştirmek; ölçme, yazılım geliştirme ve tasarım süreçleriyle, yapılacak çalışmalara rehber olmak amaçlanmıştır. Araştırma amacı doğrultusunda, BOBUT ile uygulamak üzere ortaokul düzeyindeki görme engelli öğrencilerin dinlediğini anlama becerisine yönelik 166 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Test geliştirme sürecindeki; kazanım analizleri, uzman görüşleri, ön deneme uygulaması (n=196), deneme uygulaması (n=608) ve Madde Tepki Kuramı varsayımlarının kontrolü gibi geçerlik ve güvenirliğine dair kanıtlar sunulmuştur. Yazılım geliştirme basamakları çoklu ortam tasarımı ilkeleri temel alınarak ayrıntılı olarak raporlanmıştır. Parametre kestirimleri ve yazılım geliştirme çalışmaları 3 parametreli lojistik modele göre yapılmıştır. Madde geliştirme ve yazılım testi süreçlerinde 7 görme engelli öğrencinin görüşlerine başvurulmuştur. Sonuç olarak görme engelli ortaokul öğrencilerine uygulanabilecek geçerli ve güvenilir, BOBUT temelli SesliTest geliştirilmiştir. Araştırma BOBUT’un görme engelli öğrencilere uygulanabileceğini göstermesi açısından büyük önem arz etmektedir.