Sorumluluk Davranışlarının Kazandırılmasında Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modelinin Kullanılması: TVF Spor Lisesi Örneği

ÖZ

Bu çalışmanın amacı, öğrencilere fiziksel aktivite yoluyla sorumluluk davranışlarını kazandırmada Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modelinin (BSSM) [Teaching Personal and Social Responsibility Model (TPSR)] etkisini belirlemek ve öğrencilerin sorumluluk davranışlarını spor salonu dışına aktarıp aktarmadıklarını incelemektir. Araştırma grubunu Ankara Türkiye Voleybol Federasyonu (TVF) Spor Lisesi’nin 10. sınıfında öğrenim gören 55 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada, gömülü yarı-deneysel ön-test son-test kontrol gruplu karma yöntemler deseni kullanılmıştır. Deney grubundaki öğrencilere 32 saatlik BSSM programı uygulanırken, kontrol grubundaki öğrencilerle mevcut öğretim programına devam edilmiştir. Bulgular için; nicel verilerin analizinde, Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Ölçeğinden elde edilen tanımlayıcı istatistik ve Tek Yönlü Kovaryans Analizi (ANCOVA), öğrenci davranışı değerlendirme rubriğinden elde edilen yüzdelik analizi; nitel verilerin analizinde, yansıtma zamanı değerlendirme formu ve yarı-yapılandırılmış görüşmeler için içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. ANCOVA ve yüzdelik analizi sonuçlarında, deney ve kontrol gruplarının toplam puanları arasında anlamlı farklar olduğu, deney grubu öğrencilerinin son-test ve kalıcılık testi toplam puanlarında anlamlı bir şekilde artış olduğu, kontrol grubu öğrencilerinin toplam puanlarında ise düşüş olduğu gözlenmiştir. İçerik analizi sonucunda, yansıtma zamanı formundan ve görüşmelerden elde edilen veriler, sorumluluk davranışlarının kazanımına ilişkin kanıtlar ortaya koymuştur. Sorumluluk davranışlarının spor salonu dışına aktarımında ve teşvik edilmesinde veli işbirliğinin olumlu yönde katkıları olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Spor Lisesindeki öğrencilere sorumluluk davranışlarının kazandırılmasında 32 saatlik BSSM etkili olmuştur.