Etkili Araştırma Sentezleri Yapabilmek için Bir Araştırma Yöntemi: Meta-Analiz

Ulaş Üstün, Ali Eryılmaz

ÖZ

Son yıllarda, eğitim bilimlerindeki birincil çalışmaların sayısı artıkça kapsamlı ve sistematik araştırma sentezlerine olan ihtiyaç da artmaktadır. En etkili araştırma sentezi yollarından bir tanesi olan meta-analizin çeşitli uygulamalarının, sosyal bilimler ve eğitim bilimleri de dâhil olmak üzere birçok alanda teşvik edilmesinin temel sebebi budur. Bu makalenin temel amacı, metaanalizin diğer araştırma sentezi yöntemlerine kıyasla zayıf ve güçlü taraflarını sorgulayarak meta-analiz için kavramsal bir çerçeve oluşturmaktır. Bununla birlikte, sabit-etki ve rastgeleetkiler modellerinin karşılaştırılması, farklı etki büyüklüğü ölçüleri, analiz birimi, yayın yanlılığı ve birincil çalışmaların kalitesi gibi geçerlikle ilgili sorunlar ile heterojenlik, ara-değişken ve güç analizleri gibi bazı metodolojik ve istatistiksel hususlar detaylı şekilde tartışılmaktadır. Ayrıca bu makale kapsamında, meta-analizde kullanılan istatistiksel analizler için kullanılabilecek yazılımlar hakkında kısa ve öz bir bilgiye ve meta-analizlerin raporlanması için geliştirilen standartların özetine yer verilmiştir. Sadece bilimin birikimli doğası için değil aynı zamanda politika belirleyiciler ve uygulayıcılar için çok önemli bir yere sahip olması sebebiyle meta-analizlerin ne kadar iyi yapıldığı ve raporlandığı çok büyük bir önem taşımaktadır. Buradan hareketle, bu makaleyle meta-analiz uygulayıcılarına meta-analiz araştırmaları sırasında yararlanabilecekleri giriş seviyesinde bir rehber sağlamayı amaçlıyoruz.

ANAHTAR KELİMELER

Meta-analiz, Araştırma sentezi, Etki büyüklüğü, Ara-değişken analizi, Sabit-etki modeli, Rastgele-etkiler modeli, Yayın yanlılığı


DOI: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3379

Creative Commons License
Bu çalışma Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.