ÖZ
Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin istatistiksel düşünme seviyeleri, SOLO taksonomisinden temellerini alan M3ST istatistiksel düşünme modeli ile incelenmiştir. Bu amaçla farklı sınıf seviyelerinden olan ortaokul öğrencileri ile çalışılmıştır. Kullanılan istatistiksel düşünme modeli dört bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler verinin tanımlanması, verinin organize edilmesi ve indirgenmesi, veri gösterimi, verinin analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır. Çalışmanın örneklemini farklı sınıf seviyesinde ortaokul öğrencilerinden toplam 90 öğrenci oluşturmaktadır. Ortaokul istatistik öğrenme alanındaki kazanımları ve literatürdeki çalışmalar göz önünde bulundurularak bir veri toplama aracı hazırlanmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda veri toplama aracındaki açık uçlu ve çoktan seçmeli sorulara son şekli verilmiştir. Öğrencilerin test maddelerine vermiş oldukları cevaplar analiz edilmiş, cevapların hangi istatistiksel düşünme seviyesinde yer aldığı ve öğrencilerin sınıf seviyeleri ile istatistiksel düşünme seviyeleri arasındaki ilişki olup olmadığı araştırılmıştır. Elde dilen bulgulara göre ortaokul öğrencilerinin genel olarak verinin tanımlanması bileşeninde dördüncü seviyede, diğer üç bileşen olan verinin organize edilmesi ve indirgenmesi, veri gösterimi, verinin analiz edilmesi ve yorumlanması bileşenlerinde birinci seviyede yoğunlaştığı görülmüştür. Özellikle 6. sınıftan 7. sınıfa geçişte istatistiksel düşünmede gelişim ve değişimin daha hızlı olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin öğrenim gördüğü sınıf seviyeleri ile istatistiksel düşünme seviyeleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.
ANAHTAR KELİMELER
İstatistiksel düşünme, istatistik eğitimi, istatistiksel düşünme modelleri