ÖZ
Bu çalışma 35 ortaokul öğrencisinin madde ve ısı ile elektrik konularında iki farklı argümantasyon yöneliminde (araştırma sorgulama yönelimi ve sosyo-bilimsel yönelim) argümantasyon şemalarını incelemiştir. Bu nitel çalışmanın araştırma deseni tekli örnek olaydır ve çalışma altı hafta sürmüştür. Öğrenciler araştırma sorgulama yöneliminde kendi ürettikleri birincil verileri kullanırken, sosyo-bilimsel yönelimde kendilerine verilen ikincil verileri (ör; kanıt kağıtları) kullanmışlardır. Veriler sınıf tartışmalarından ders gözlemleri aracılığı ile elde edilmiş ve tümden-gelimsel olarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin araştırma sorgulama yöneliminde genel olarak bilgi ihtiyacına yönelik argümanlar, analoji argümanları ve kanıta dayalı hipotez argümanlarını kullandıkları, sosyo-bilimsel yönelimde ise çıkarıma dayalı argümanlar, uzman görüşüne dayalı argümanlar, örneğe dayalı argümanlar, ilişkisel-nedensel argümanlar ve sonuç odaklı argümanlar kullandıkları gözlemlenmiştir. Bu sonuçlara bağlı olarak öğrencilerin kullanmış oldukları argümantasyon şeması türünün argümantasyon yönelimine bağlı olarak değiştiği söylenebilir. Öte yandan, araştırma sorgulama yöneliminin kullanıldığı iki farklı ünitede benzer argümantasyon şemaları kullanılmıştır ve bu durum argümantasyon şeması kullanımının konulardan bağımsız olduğu düşüncesini desteklemektedir. Sonuçlar argümantasyon şemaları özelinde tartışılmış ve konu ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.
ANAHTAR KELİMELER
DOI: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2024.12480