Okuma Becerileri Değerlendirme Aracı Geliştirilerek İyi ve Zayıf Okuyucuların Okuduğunu Anlama Becerilerinin Okumanın Bileşenleri Boyutunda İncelenmesi

ÖZ

Bu çalışmanın amacı 2, 4, 6 ve 8. sınıfa devam eden okuyuculara yönelik Okuma Becerileri Değerlendirme Aracı (OBDA) geliştirilerek iyi ile zayıf okuduğunu anlama becerisine sahip okuyucuların çözümleme ve akıcı okuma becerilerinde anlamlı fark olup olmadığını belirlemektir. Bu doğrultuda öncelikle çözümleme, akıcı okuma ve okuduğunu anlama boyutlarını içeren OBDA’nın geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yürütülmüştür. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında 840 katılımcıdan toplanan verilerle OBDA’ya son şekli verilmiştir. Sonrasında her sınıf düzeyinde 150 katılımcıdan elde edilen okuduğunu anlama puanları alt ve üst %27’lik gruplara ayrılarak iyi ve zayıf okuduğunu anlama becerilerine sahip gruplar belirlenmiştir. Daha sonra, iyi ve zayıf okuduğunu anlama becerilerine sahip grubun çözümleme ve akıcı okuma performansları arasındaki farklar incelenmiştir. Sonuçlara bakıldığında, iyi okuduğunu anlama becerisine sahip grubun çözümleme ve akıcı okuma performanslarının zayıf gruptan anlamlı şekilde daha iyi olduğu görülmüş ve elde edilen sonuçlar alanyazın temelinde tartışılmıştır. Buna göre iyi okuduğunu anlama becerilerine sahip grup çözümlemede hece okuma süresi, anlamlı sözcük okuma süresi, anlamsız sözcük okuma doğruluğu, akıcı okumada dakikada okunan doğru sözcük sayısı boyutlarında zayıf okuyuculardan daha başarılı performanslar sergilemişlerdir. Araştırmayla birlikte Türkçe alanyazına okuma becerilerini değerlendirmeye yönelik formal bir araç kazandırılmış olup bu alanda önemli bir sınırlığın ortadan kaldırılmasına katkı sağlanmıştır. Geliştirilen OBDA, uzmanlar tarafından bilimsel çalışmalarda, öğretmenler tarafından da uygulamada öğrenci performanslarının değerlendirilmesi süreçlerinde etkili şekilde kullanılabilecektir. Ayrıca iyi ve zayıf okuyucuların okumanın tüm bileşenleri boyutunda performans farkları olduğu bu sebeple okuma öğretiminin başında gerekli değerlendirme ve müdahalelerin yapılarak ileride oluşabilecek güçlüklerin önüne geçilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir.