İlkokul Birinci Sınıfa Geçiş Sırasında Okula Uyum Etkinliklerinin Katkısı: Ankara İli Örneği

ÖZ

Öğrencilerin gerek akademik başarılarını gerekse sağlıklı gelişimlerini desteklemek için ilkokula geçişlerini kolaylaştırıcı programların önemi yadsınamaz. Türkiye'de bu amaçla ilkokul birinci sınıf öğrencilerine yönelik Okula Uyum Programı geliştirilmiş ve tüm ilkokullarda uygulanmaya başlanmıştır. Bu araştırmanın amacı uygulanan bu programın ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula uyum, öğretmen - öğrenci ilişkileri, akran ilişkileri ve çeşitli davranışlarına olan katkısını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, ex-post facto desene dayalı yapılan bu araştırmanın katılımcıları, 2015-2016 ve 2016 - 2017 eğitim öğretim yıllarında Ankara ilinde aynı okullarda çalışan 110 ilkokul öğretmendir. Bu öğretmenlerden 48’i 2015 yılında uyum programında yer alan etkinlikleri sınıflarında uygularken; diğerleri 2016 yılında bu etkinlikleri sınıflarında uygulamamışlardır. Öğretmenlerin tümü öğrencilerinin uyumlarını değerlendirmek üzere Okula Uyum Öğretmen Derecelendirme Ölçeği, Öğrenci-Öğretmen İlişkileri Ölçeği ve Çocuk Davranışı Ölçeğini (etkinlik uygulanan grupta 683 öğrenci, uygulanmayan grupta 520 öğrenci) derecelendirmişlerdir. Tek yönlü MANOVA analizi, programa katılanların işbirlikçi katılım, okulu sevme, kendi kendini yönetme ve öğretmene yakınlık puan ortalamalarının karşılaştırma grubundan daha yüksek olduğunu göstermiştir. Çalışma grubunda akranlara yönelik saldırgan ve prososyal davranış puanları, karşılaştırma grubundan daha yüksek olmasına rağmen kısmi etki büyüklükleri önemsiz bulunmuştur. Çalışma grubunda okuldan kaçınma ve öğretmenlerle çatışma puanları karşılaştırma grubundan daha düşükken; akranlara yönelik asosyal davranışlar, hiperaktivite dikkat dağınıklığı, kaygı/korku duyma ve akranların dışlaması puanlarında gruplar arasında bir fark bulunmamıştır. Programın seçilen okullarda yakın öğretmen-öğrenci ilişkilerinin kurulmasına ve öğrencilerin okula uyum sağlamasına katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.