Checkland'ın Soft Sistemler Metodolojisi

Abstract

Sistem yaklaşımı günlük yaşamın karmaşık sorunlarına çözüm bulabilmek için, üzerinde çalışılan konunun değişik yönlerini ele alan bir problem çözme yaklaşımıdır. Bir başka deyişle, sistem yaklaşımı herhangi bir probleme bakış şeklidir. Problem çözümünde sistem yaklaşımını kullanma eğilimi çeşitli sistem metodolojilerinin geliştirilmesine neden olmuştur. Sistem metodolojileri varolan durumu çeşitli açılardan incelemek için 1960'larda geliştirilmiştir ve günümüzde de yaygın şekilde kullanılmaktadır. Başlangıçta sistem metodolojileri ile ilgili pek çok sorun yaşanmış, problemin veya amacın formüle edilmesi başlangıç noktası olarak kabul edilmiştir. Amaçları bilinen, başlangıç noktası iyi belirlenen problemler ve metodolojiler hard (katı) olarak isimlendirilir. Checkland'ın da vurguladığı gibi (1972) bu tür problemlerle, soft (ılıman) olarak adlandırdığımız problemler arasındaki en temel fark hard problemlerde bilinen bir sorunun çözümlenebilmesi için etkin bir yolun araştırılması söz konusu iken, soft problemlerde sonuç veya başarılması gereken durumun ne olduğu problemin bir parçasıdır. Buradan hareketle ve hard sistemler metodolojilerinin yetersiz kaldığı alanlarda işe koşmak amacıyla Checkland, Soft Sistemler Metodolojisini (SSM) (Ilıman Sistemler Metodolojisi) geliştirmiştir. Checkland metodolojisinin kütüphanecilikten sağlık bilimlerine, eğitim bilimlerinden yönetim bilimlerine kadar birçok alanda uygulanmıştır.