Özel Yetenekli Öğrencilerin Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin ve Öz-Düzenleyici Öğrenme Becerilerine İlişkin Algılarının İncelenmesi

ÖZ

Bu çalışmada, özel yetenekli öğrencilerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile öz-düzenleyici öğrenme becerilerine ilişkin algılarının belirlenmesi ve bu değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada karma yöntem desenlerinden açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenimlerine devam eden 168 özel yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Nicel veriler, “Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği” ve “Algılanan Öz-Düzenleme Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın nitel verilerini toplamak için 15 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistik analizleri ile birlikte bağımsız gruplar t testi, ANOVA ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu analizi kullanılmıştır. Nitel verilerin çözümlenmesinde ise tümevarımsal içerik analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda “Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği”nden ve “Algılanan Öz-düzenleme Ölçeğinden elde edilen toplam puanların cinsiyet ve öğrenim görülen programa göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Özel yetenekli öğrencilerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile öz-düzenleme becerileri toplam puanları arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Özel yetenekli öğrencilerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerine yönelik görüşleri incelendiğinde katılımcıların problemlerin sebeplerini ortaya koyup belli hedefler doğrultusunda çözüme gittikleri, fikirsel mücadeleler yaparak çözüm üretmeyi sevdikleri, bu süreçte var olan durumu sorguladıkları, bilimsel ve bilimsel olmayan okumalar yaptıkları, bu okumaların farklı çözüm yolları üretmelerine yardımcı olduğu, yanlış öğrenmelerini düzeltmek için farklı yollar denedikleri belirlenmiştir. Bu bulgulardan da hareketle öz-düzenleyici öğrenme becerilerine ilişkin algıları yüksek olan bireylerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin yüksek olduğu söylenebilir. Bu kapsamda özellikle Bilim ve Sanat Merkezi’nde yürütülen öğretim programlarının öğrencilerin öz-düzenleme becerilerini ve yaşam boyu öğrenme eğilimlerini geliştirme bağlamında daha fazla zenginleştirilmesi önerilmektedir.