Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeyi ile Bazı Bilişsel Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

ÖZ

Bu çalışmanın amacı, yedinci sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile mantıksal düşünme yetenekleri, bilişsel stilleri (alan bağımlı/alan bağımsız), fonksiyonel mental kapasiteleri ve zihinsel döndürme yetenekleri arasındaki olası ilişkileri modellemektir. Bu amaçla belirtilen değişkenler arasındaki ilişkiyi açıklayacağı düşünülen bir teorik model ortaya konmuş daha sonra bu model Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) teknikleri kullanılarak test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Ankara merkez ilçelerinden seçkisiz tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 823 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada toplanan verilerin analizi araştırmada önerilen teorik modeli desteklemektedir. Modele göre, yedinci sınıf öğrencilerinin mantıksal düşünme yetenekleri öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerini sadece doğrudan etkileyen tek değişkendir. Alan bağımlı/alan bağımsız bilişsel stiller hem doğrudan hem diğer bütün bilişsel değişkenler üzerinden dolaylı olarak bilimsel okuryazarlık düzeyini etkilemektedir. Fonksiyonel mental kapasite hem doğrudan hem de zihinsel döndürme yeteneği ve mantıksal düşünme yeteneği üzerinden dolaylı olarak bağımlı değişkeni etkilemektedir. Zihinsel döndürme yetenekleri hem doğrudan hem de sadece mantıksal düşünme yeteneği üzerinden dolaylı olarak bilimsel okuryazarlık düzeylerini etkilemektedir. Son olarak araştırmadan elde edilen bulgular, ilgili alan yazındaki araştırmalarla karşılaştırılarak, araştırmacılara ve fen eğitimi uygulayıcılarına öneriler sunulmuştur.