Ortaokul Öğretmenlerinin Epistemolojik İnançları ve Öğrenen Özerkliğini Destekleme Davranışları Arasındaki İlişkiler: Öğretme-Öğrenme Anlayışlarının Aracı Değişken Rolü

ÖZ

Bu araştırmada ortaokul öğretmenlerinin epistemolojik inançları, öğretme-öğrenme anlayışları ve öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki yordayıcı ve açıklayıcı ilişkileri, öne sürülen model üzerinde ortaya koymak amaçlanmıştır. Çok faktörlü karmaşık yordayıcı korelasyonel deseninin kullanıldığı araştırmanın örneklemini 2017-2018 öğretim yılında Manisa ili merkez ilçelerinde görev yapan farklı branşlardaki 345 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin epistemolojik inançlarının belirlenmesinde “Epistemik İnanç Ölçeği”, öğretme-öğrenme anlayışlarının belirlenmesinde “Öğretme-Öğrenme Anlayışları Ölçeği” ve öğrenen özerkliğini destekleme davranışlarının belirlenmesinde ise “Öğrenen Özerkliğini Destekleme Ölçeği” kullanılmıştır. Öne sürülen modelin test edilmesinde yapısal eşitlik modellemesinden yararlanılmıştır. Bulgular, ortaokul öğretmenlerinin sofistike epistemolojik inançlarının yapılandırmacı öğretme-öğrenme anlayışlarını ve öğrenen özerkliğini destekleme davranışlarını anlamlı ve pozitif yönde; geleneksel öğretme-öğrenme anlayışlarını ise anlamlı ve negatif yönde yordadığını göstermiştir. Yapılandırmacı öğretme-öğrenme anlayışları öğrenen özerkliğini destekleme davranışlarını anlamlı ve pozitif yönde yordamıştır. Geleneksel öğretme-öğrenme anlayışları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Yapılandırmacı öğretme-öğrenme yaklaşımlarının; sofistike epistemolojik inançlar ve öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasında kısmi aracılık etkisi anlamlı bulunmuştur. Araştırma sonuçları öğretmenlerin epistemolojik inançlarının öğretme-öğrenme anlayışları ve öğrenen özerkliğini destekleme davranışları üzerinde doğrudan etkisi olduğunu göstermiştir.