Lise Düzeyinde Çözeltiler Konusunun Öğretiminde Akran Öğretimi Yönteminin Etkililiğinin İncelenmesi

ÖZ

Bu araştırmada; lise düzeyinde çözeltiler konusunun öğretiminde akran öğretimi yönteminin öğrencilerin kavramsal anlayışlarına etkisinin incelenmesi ve mevcut öğretim yaklaşımıyla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca, akran öğretimi yönteminin öğrencilerin kimya dersine karşı tutumlarına etkisi de incelenmiştir. Çalışmada karma yöntem araştırma deseni (mixed-method design) kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim yılında Artvin İskebe Anadolu Lisesinin iki farklı şubesinde öğrenim gören toplam 59 on birinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma grubu kolay ulaşılabilir örneklem yöntemiyle seçilmiş ve şubelerden biri rastgele deney grubu diğeri ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Çözeltiler konusunun işlenişinde deney grubunda akran öğretimi yöntemi, kontrol grubunda ise hâlihazırda devam eden mevcut yaklaşım kullanılmıştır. Çalışmanın uygulama aşaması haftada dört saat olmak üzere toplam 5 hafta sürede gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri, Çözeltiler Kavram Testi (ÇKT), Kimya Dersine Yönelik Tutum Ölçeği (KDYTÖ), kavram soruları, yarı yapılandırılmış mülakatlar ve gözlem yoluyla toplanmıştır. ÇKT ve KDYTÖ ile elde edilen verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış mülakat ve gözlem verileri betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda deney grubundaki öğrencilerin ÇKT son test puan ortalaması kontrol grubundaki öğrencilerin puan ortalamasından daha yüksek olarak bulunmuştur. Bağımsız gruplar t testi analiz sonuçları bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sonuca göre çözeltiler konusu ile ilgili kavramların anlaşılması açısından akran öğretimi yönteminin mevcut öğretim yönteminden daha etkili olduğu söylenebilir. Mülakat yoluyla elde edilen nitel bulgular da bu sonucu desteklemektedir. Her ne kadar gruplar arasında tutum açısından istatistiksel olarak fark oluşmasa da, sınıfta yapılan gözlemlere dayalı olarak, uygulamanın ilerleyen haftalarında, deney grubu öğrencilerinin yönteme uyum sağladığı ve derslerin bu şekilde işlenmesinden zevk aldıkları söylenebilir. Deney grubundaki öğrencilere yönelik sınıf içi gözlemlerden öğrencilerin tartışma becerilerinin geliştiği sonucu da çıkarılabilir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre kavramsal öğrenme ve kavram yanılgılarının düzeltilebilmesi açısından akran öğretimi yönteminin uygun bir yöntem olduğu söylenebilir.