Kendiliğinden Ortaya Çıkan Okuryazarlık Becerilerinin Okul Öncesi Dönemdeki Gelişimi: 36-71 Aylık Türk Çocukları Örneklemi

ÖZ

Bu çalışma okul öncesi dönemdeki çocukların kendiliğinden ortaya çıkan okuryazarlık becerilerinin gelişimini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, kesitsel araştırma deseninde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi için, 36-71 ay aralığında olan 93 çocuk çalışmaya dâhil edilmiştir. Yapılan ANOVA ve Kruskal-Wallis Testi analizlerine göre kendiliğinden ortaya çıkan okuryazarlık becerilerinin (sesbilgisel farkındalık becerisi, yazı kavramları bilgisi, alfabe bilgisi ve isim yazma becerisi) yaş değişkeninden etkilendiği ortaya konmuştur. Çocukların sesbilgisel farkındalık becerisinde en yüksek performans gösterdikleri becerinin sözcüğü hecelerine bölme, en düşük performans gösterdikleri becerinin ise son sesi tanıma olduğu görülmüştür. Yazı kavramları bilgisi açısından çocukların kitap kavramları ile ilgili maddeleri cümle, sözcük ve harflere ilişkin maddelerden daha kolay yapabildikleri; alfabe bilgisi açısından 36-47 aylık çocukların neredeyse hiç harf bilmediği ancak 48 aydan itibaren çocukların tanıdıkları harf sayısının arttığı görülmüştür. İsim yazma becerisinde ise 36-47 aylık çocukların isimlerini yazmak yerine daha sıklıkla resim yaptıkları, 48-59 aylık çocukların isimlerini yazarken harfleri kullanmaya başladıkları, 60-71 aylık çocukların çoğunluğunun isimlerini doğru yazabildikleri belirlenmiştir.