Ortaokul Matematik Öğretmen Adaylarının Muhakeme Süreçlerine Farklı Bir Bakış: Global Argümantasyon Yapısı

ÖZ

Argümantasyon fen öğretimi ve psikoloji gibi farklı disiplinlerde eğitimin önemli bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Argümantasyon uygulamalarının derslerde kullanılmasıyla öğrencilerin hem bilişsel (eleştirel düşünme, muhakeme vb.) hem de duyuşsal açıdan olumlu yönde geliştiği araştırmalarla desteklenmektedir. Son zamanlarda matematik eğitimi alanında da argümantasyon çalışmaları hız kazanmıştır. Argümantasyon sürecinin anahtar elemanı, öğrencilerin güçlü matematiksel argümanlar üretmesine katkı sağlayacak olan geleceğin öğretmenleri bugünün öğretmen adaylarının argümantasyon becerilerini geliştirmesi önemlidir. Alanyazında öğretmen adaylarının muhakeme süreçlerine ve argümantasyon yapılarına dair yapılan çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla, bu çalışmada ortaokul matematik öğretmen adaylarının geometri soruları çözerken kullandıkları global argümantasyon yapılarını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Ankara’da bir devlet üniversitesinin ilköğretim matematik öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 8 öğretmen adayı ile nitel bir durum çalışması gerçekleştirilmiştir. Katılımcılarla iki argümantasyon uygulaması gerçekleştirilmiştir. İlk uygulamada iki üçgen problemi, ikinci uygulamada ise iki çember problemi katılımcılara çözdürülmüştür. Daha sonra katılımcıların global argümantasyon yapıları incelenmiştir. Bulgular, ortaokul matematik öğretmen adaylarının matematiksel muhakeme becerilerinin zayıf olduğunu ve bu nedenle çoğunlukla basit global argümantasyon yapıları kullandıklarını göstermiştir. Diğer yandan, araştırmacı yönlendirmelerinin, katılımcıların kullandığı global argümantasyon yapılarının daha kompleks olmasını sağladığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, argümantasyon sürecini yöneten öğretmenlerin de argümantasyon konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip olması gerektiği sonucuna varılmıştır. Sonuçlar, öğretmen adaylarının matematiksel muhakeme becerilerinin geliştirilmesine odaklanılmasının önemini ortaya çıkarmıştır. Dolayısıyla öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzenlenmesinin ve ders içeriklerine argümantasyon uygulamalarının eklenmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.