Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları

ÖZ

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin siber zorbalığa yönelik görüşlerini, siber zorbalık deneyimlerini ve siber zorbalığa dâhil olma rollerine göre, olaylara müdahale etme davranışlarını belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu 11-17 yaş arasındaki 952 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Siber zorbalık farkındalık anketi-öğrenci formu” kullanılmıştır. Veriler 2016-2017 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde toplanmıştır. Araştırma sonunda öğrencilerin, siber zorbalık davranışları, siber zorbalıkta kullanılan araç ve ortamlar, siber zorbalık yapma ve siber zorbalığa maruz kalma nedenleri ile ilgili bilgi eksikleri bulunduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin %44.5’i daha önce en az bir kez siber zorbalığa maruz kalmış, %22.5’i daha önce en az bir kez siber zorbalık yapmış, %53.2’si daha önce en az bir siber zorbalık olayına tanık olmuştur. Siber mağduriyet yaşama durumunda, öğrencilerin en fazla sergileyecekleri müdahale davranışları “olayı anne-babaya anlatma”, “olayı bir arkadaşa anlatma” ve “olayı okuldaki bir öğretmene anlatma” şeklindedir. Siber zorbalık yapma durumunda öğrenciler en çok “hiçbir şey yapmayacaklarını” veya “olayı bir arkadaşa anlatacaklarını” belirtmiştir. Tanık olarak siber zorbalığa dâhil olma durumunda ise en çok “siber zorbaya engel olmaya çalışma”, “siber mağdura yardım etme” ve “yardım edebilecek bir yetişkine olayı anlatma” davranışlarının sergileneceği tespit edilmiştir. Çoğu müdahale davranışının sergilenmesinde, öğrencilerin daha önceden siber mağduriyet yaşamış olması veya başkalarına siber zorbalık yapmış olmasının etkili olduğu belirlenmiştir.