Türkiye ve Singapur Okullarının Öğretmenlerin Mesleki Gelişimleri ve Öğrenimi Aksatan Öğretmen Davranışları Açısından İncelenmesi

ÖZ

Bu araştırmada öğretmenlerin mesleki gelişimi ve öğrencilerin öğrenmelerini engelleyen öğretmen davranışlarının, geniş ölçekli, ülkeler arası karşılaştırmaya imkân sağlayan, PISA 2015 verilerinden yararlanılarak, Singapur ile Türkiye açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma genel tarama modelinde ilişkisel bir çalışmadır. PISA'da okul örneklemi, tabakalı seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenmektedir. Singapur ve Türkiye'den 2015 PISA'ya katılan okullar arasında mesleki gelişim ve öğrencilerin öğrenmelerini engelleyen öğretmen davranışları değişkenleri bakımından anlamlı farklılığın olup olmadığının belirlenmesinde, gruplar arasında karşılaştırma yapmak için sağlanması gereken varsayımlar doğrultusunda; bağımsız değişkenin sürekli olduğu durumlarda bağımsız gruplar için t-testi, bağımsız değişkenin kesikli olduğu durumlarda ki-kare yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya konu olan değişkenlerin okulları ülkelerine göre doğru sınıflandırmadaki önem düzeyini belirleyebilmek için ise lojistik regresyon analizinden yararlanılmıştır. Genel olarak incelendiğinde, araştırma kapsamında ele alınan bütün değişkenlerde Singapur ve Türkiye okulları arasında manidar farklılıklar dikkat çekmektedir. Mesleki eğitim programına katılan öğretmen oranı ülkelere göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Singapur'da mesleki eğitim programına katılan öğretmen oranı, Türkiye'ye göre daha yüksektir. Test sonucu elde edilen etki büyüklüğü bu farkın çok büyük olduğunu göstermektedir. Öğretmen mesleki gelişimine ilişkin yöneltilen dört maddeye verilen tüm yanıtlarda ülkelere göre manidar bir farklılık gözlenmiştir. Phi katsayıları incelendiğinde “Okulun karşılaşmış olduğu özel durumlara yönelik çalıştaylar düzenleme” değişkeninde etki büyüklüğünün en yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Lojistik regresyon analizi neticesinde elde edilen modele en çok katkı sağlayan değişkenin de “okulun karşılaşmış olduğu özel durumlara yönelik çalıştaylar düzenleme” olduğu görülmektedir. Bu değişkeni sırasıyla “özel ihtiyacı olan öğretmenlere (göreve yeni başlama vb.) hizmet içi çalıştaylar düzenleme”, “öğretmen devamsızlığı”, "son üç ay içinde mesleki eğitim programına katılan öğretmen oranı” ve “öğretmenlerin öğrencilere çok katı davranması” değişkenleri izlemektedir.  Gözlemlerin doğru sınıflandırma oranlarının toplamda %91,4 olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak iki ülke arasında başarı farkının önemli bir belirleyicisinin okul temelli mesleki gelişim ihtiyaçlarının karşılanması ile ilişkili olduğu söylenebilir. Benzer şekilde iki ülke arasında sınıflandırma yapan fonksiyona göre diğer önemli bir değişken; göreve yeni başlama gibi özel ihtiyacı olan öğretmenlere çalıştaylar düzenlemedir. Her iki değişken de okul temelli mesleki gelişimin önemini ortaya koymaktadır. Öğretmen devamsızlığı ve öğretmenlerin öğrencilere katı davranması değişkenlerinin de iki ülke okullarını ayırmada belirleyici değişkenler olduğu görülmüştür. Ancak bu değişkenlerin fonksiyona katkısı mesleki gelişim değişkenlerinden sonra gelmektedir. Bununla birlikte öğrenci öğrenmesini engelleyen öğretmen davranışlarının, öğretmen mesleki gelişimini sağlayarak azaltılabileceği düşünüldüğünde araştırmanın en önemli sonucunun Türkiye'de okul temelli mesleki gelişimin sağlanmasının gerekliliğidir.