Okul Öncesi Eğitim Öğrencilerinin ve Öğretmenlerinin Gözünden Erken Çocukluk Döneminde Korkular

ÖZ

Çocuk korkuları beklendik gelişimsel ve davranışsal kalıplar bağlamında tanımlanabilir nitelikte ve içinde bulundukları dönemin tipik bir özelliği olabilir. Bununla birlikte, bu korkular çocukların bağımsızlık ve bireyleşme sürecine yaptıkları katkılar ile çocuğun büyümesinde işlevsel olarak önemli bir hal alabilir. Ancak, uzun süreli ve zararlı oldukları durumlarda, çocukların korkuları bazı karmaşık davranışsal zorluklara sebep olabilmektedir. Bu çalışma kapsamında, çocukların korkularının türlerini ve ortaya çıkma durumları belirleyebilmek için Karadağ’da bulunan okul öncesi eğitim kurumlarında bulunan çocukları ve öğretmenlerini içeren bir nitel mikro araştırma çalışması yapılmıştır. Bahsedilen problem ile ilgili olarak daha kapsamlı bir fikir elde edebilmek için, Karadağ’daki bazı ana okullarında bulundan çocuklara (60 çocuk, 3-7 yaş arası) sorulan “Ben neden korkuyorum” sorusuna mümkün olduğunca tarafsız ve özgün yanıtlar toplanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, her iki okul öncesi kurumdan toplam 40 öğretmen ile görüşmeler yapılmış ve elde edilen yanıtlar analiz edilip benzerliklerine göre belirli ve birbirinden farklı kategorilere ayrılmıştır. Çocukların çizimleri analiz edilerek ortak ve yaşlarına uygun korkuların varlığı tespit edilmiştir. Daha düşük yaşlı çocuklara bakıldığında, çalışma grubundaki korku sayısının kızlarda erkeklere kıyasla anlamlı oranda daha yüksek olduğu, ancak daha ileri yaştaki okul öncesi öğrencilerde belirtilen korku sayısının oldukça homojen olduğu açık bir şekilde görülmüştür. “Öğrenilmiş” korkular olarak isimlendirilen korku türünün ise baskın olduğu anlaşılmıştır. Okul öncesi öğretmenleri “dijital” korkular olarak ifade edilen, yeni ve bağlamsal olarak koşullanmış bir korku türü tespit etmişlerdir. Bununla birlikte, çocukların korkularının ve endişelerinin amaçlı bir şekilde giderilmesi hususunda uzmanlık becerilerine ve uzman desteğine sahip olmadıklarına dikkat çekmişlerdir.