Ortaokul Düzeyinde Öğrenme Stratejisi Olarak İnfografik Oluşturma Sürecinin Eğitsel Tasarım Araştırması Yöntemiyle Modellenmesi

ÖZ

Araştırma kapsamında bir öğrenme stratejisi olarak infografik oluşturmaya yönelik infografik tasarım sürecinin ortaokul düzeyi için modellenmesi amaçlanmıştır. İnfografik oluşturma süreci öğrenenlerin karmaşık bilgiyi çözümlemeleri ve görselleştirebilmeleri için etkili bir görselleştirme yöntemi olarak ele alınmıştır. Kuramsal bir bakış açısı doğrultusunda infografik oluşturma üzerine uygulamaya yönelik aşamalı bir model sunulmuştur. Eğitsel tasarım araştırması yöntemiyle desenlenen araştırma üç mezo döngüde gerçekleştirilmiştir. İlk iki mezo döngü analiz ve inceleme, tasarım ve geliştirme, değerlendirme ve yansıma mikro döngülerini, üçüncü mezo döngü ise kapsamlı değerlendirme ve yansıma mikro döngüsünü kapsamaktadır. Uygulama sürecinde Bilişim Teknolojileri, Fen ve Teknoloji ve Görsel Sanatlar öğretmenleriyle işbirliği yapılmıştır. Birinci mezo döngüye 18, ikinci mezo döngüye 19 ortaokul düzeyi infografik tasarım deneyimi olmayan 7. sınıf öğrencisi katılmıştır. İnfografik tasarım süreci ve öğrenenlerin infografik tasarım düzeyleri infografik tasarım rubriği, yansıma formları ve odak grup görüşmesiyle değerlendirilmiştir. Mezo döngüler sonunda ulaşılan değerlendirme sonuçlarından yola çıkılarak infografik tasarım süreci geliştirilmiştir. Birinci mezo döngüde içerik edinimi, infografik tasarlama bilgisi, içerik hazırlama, içerik çözümleme, görsel tasarım çözümleme, taslak oluşturma, dijital tasarım adımlarından oluşacak şekilde tasarlanan infografik tasarım süreci; ikinci mezo döngüde bu ana adımlar korunarak yeniden düzenlenmiştir.  Birinci mezo döngüde izlenen adımlar arasındaki sıralı yapının yerine ikinci mezo döngüde sarmal bir yapı uygulanmıştır. Belirlenen gereksinimlere yönelik tasarım sürecine alt aşamalar eklenmiştir. Ön yetiştirmeye yönelik etkinlikler arttırılmıştır. Adımlarda yapılan düzenlemelerle dijital tasarım aşamasına daha geniş zaman ayrılmıştır.  Süreçte edinilen yansımalar doğrultusunda tasarım sürecinde kullanılan araç, laboratuvar ortamındaki bilgisayarlar yerine öğrencilerin kendi tabletleri olacak şekilde değiştirilmiştir. İkinci mezo döngüde ulaşılan infografik tasarım düzeyleri ve yansımalar, infografik tasarım sürecinde yapılan düzenlemelerin süreci geliştirdiğini göstermektedir. Üçüncü mezo döngüde yapılan kapsamlı değerlendirme sonucunda alanlararası işbirliğinin, infografik tasarım deneyiminin ve öğrenenlerin kendi araçlarını kullanmalarının infografik tasarım sürecinde önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın, infografik tasarım stratejisinin öğrenme sürecine uygulanmasına yönelik kapsamlı bir süreç modeli sunuyor olması nedeniyle alanyazındaki ilgili araştırmalardan ayrıldığı düşünülmektedir.