Cehennemde Evlilik: Türkiye’de Eğitim Denetiminin Birleştirilmesi Üzerine Maarif Müfettişlerinin Görüşleri

ÖZ

Eğitim denetimi nitelikli insan kaynağı yetiştirme konusunda önemli rol oynamaktadır. Ancak Türkiye’de eğitim politikalarındaki ani değişiklikler denetim sistemini de yakından etkilemektedir. Bu doğrultuda eğitim denetimi sisteminde yeniden yapılandırmaya gidilmiştir. 2014’teki yapılandırma ile il eğitim denetmenleri (İED) ile milli eğitim denetçileri (MED) maarif müfettişi olarak il Milli Eğitim Müdürlükleri (MEM) bünyesinde birleştirilmiştir. Bu birleşme özellikle bu iki grup müfettiş arasında hem statü hem de özlük hakları açısından önemli sorunlara sebep olmuştur. Bu bağlamda bu araştırmada eğitim denetiminin birleştirilmesi ile ilgili olarak maarif müfettişlerinin görüşlerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu Ankara İl MEM’de görev yapan maarif müfettişinden (8 MED, 7 İED) oluşmaktadır. 2014-2015 bahar döneminde yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre katılımcılar, denetimin birleştirilmesinin gerekçelerini aynı/benzer işi yapma, bağımsız ve nitelikli denetim, denetimin tek elden yürütülmesi, denetimi siyasi etkiye açma ve özlük haklarını iyileştirme şeklinde ifade etmektedir. Diğer taraftan bu birleşme müfettişler arasında işbirlikli çalışma ve birbirini yakından tanıma konusunda olumlu etkiye sahipken, denetimsizlik, mesleki tükenmişlik, mali beklenti, statü kaybı, yanlı denetim gibi konularda eğitim sistemini olumsuz etkilemektedir. Katılımcılar bu birleşmeye alternatif olarak bölgede, bakanlıkta ya da valilik bünyesinde birleşmeyi önermektedir. Çünkü mevcut birleşmede, amaçlandığı gibi eğitim ve öğretimin niteliğinden daha çok statü ve özlük hakları bağlamında sorunlar ortaya çıkmıştır ve tartışılmıştır. Bu tartışmaların sonucunda birleşmeden önceki merkezde ve il düzeyinde olmak üzere iki yapılı denetime yeniden geçilmiştir.