Hoşgörü Eğilimi Geliştirme Programının 5. Sınıf Öğrencilerinin Hoşgörü ve Zorbalık Düzeylerine Etkisi

ÖZ

Bu araştırmanın amacı, beşinci sınıf öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerini artırmak ve zorbalık düzeylerini azaltmak amacıyla hazırlanan Hoşgörü Eğilimi Geliştirme Programı’nın (HEGP) etkililiğinin incelenmesidir. Bu çalışmada öntest, sontest izleme testi, plasebo ve kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada 14 deney 14 kontrol ve 14 plasebo grubunda yer alan toplam 42 beşinci sınıf öğrencisiyle çalışılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda katılımcılara; zorbalık düzeylerini belirlemek amacıyla Akran Zorbalığı Ölçeği (AZÖ) ve hoşgörü eğilimlerini belirlemek için Hoşgörü Eğilimi Ölçeği (HEÖ) uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde parametrik testlerin varsayımları karşılanamadığı için parametrik olmayan testlerden Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ve Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre deney, kontrol ve plasebo gruplarının hoşgörü eğilimi ve zorbalığa ilişkin sontest puan ortalamaları arasında deney grubu lehine manidar bir fark olduğu saptanmıştır. Ayrıca, deney grubunda yer alan öğrencilerin AZÖ ve HEÖ ölçeklerinden aldıkları öntest ve sontest puanları arasında da manidar bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre; HEGP’nin araştırmaya katılan deney grubu öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerini artırmada ve zorbalık düzeylerini azaltmada etkili olduğu söylenebilir. Ayrıca hoşgörü eğilimindeki bu artışın iki buçuk ay sonra yapılan izleme ölçümlerinde korunduğu belirlenmiştir. Sonuç bölümünde çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılara ve alanda çalışan uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.