Üstbilişsel Beceri Odaklı Yazma Süreçlerinin Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Hikâye Yazma Becerisine Etkisi

ÖZ

Okuldaki başarının temeli ve çeşitli derslere ilişkin öğrenme ve değerlendirmenin önemli araçlarından biri olan yazma, öğrencilerin kazanmaları ve geliştirmeleri gereken en önemli becerilerdendir. Son yıllarda yazma öğretiminde ürün odaklı çalışma anlayışının yerini, süreç odaklı yazma çalışmalarına bıraktığı görülmektedir. Bu durum, yazma sürecinde; izleme, değerlendirme ve düzeltme çalışmalarını diğer bir ifade ile üstbilişsel becerileri işe koşmayı gerektirmektedir. “Eş zamanlı karma yöntem”in benimsendiği bu çalışmanın nicel boyutunda “yarı deneysel yöntem” kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi ise nicel verileri nitel verilerle geçerli kılıp genişletmek, verileri desteklemek ve elde edilen verileri çoklu bakış açısıyla derinlemesine incelemek amacıyla kullanılmıştır. Bu araştırmanın amacı, üstbilişsel beceri odaklı süreç temelli yazma yaklaşımının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin hikâye edici metin yazma becerilerini ne derecede geliştirdiğini, uygulama süresince öğrencilerin ürünlerinde ve yazma performanslarında nasıl bir değişim olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Zonguldak ili Ereğli ilçesindeki bir devlet okulunda dördüncü sınıfta okuyan toplam 64 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında nicel ve nitel araştırma yöntemlerinden oluşan karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın uygulama sürecinde, deney grubunda üstbilişsel beceri odaklı süreç temelli, kontrol grubunda ise Türkçe Öğretim Programı’na göre yazma çalışmaları yapılmıştır. Çalışma, deney grubunda sekiz hafta boyunca toplam yirmi sekiz ders saatinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda, deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin hikâye edici metin yazma becerilerine ve hikâye edici metin yazma çalışmalarında yazma süreçlerini kullanmalarına ilişkin deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Deney grubunda çalışma kapsamında öğrencilere kazandırılması hedeflenen üstbilişsel beceriler açısından her öğrencide belirli bir miktar ilerleme olduğu, fakat kontrol grubu öğrencilerinin yazma sonrasında geriye yönelik izleme ve gerektiğinde düzeltme ya da yeni düzenlemeler yapma gibi üstbilişsel becerileri yeterince kullanamadıkları görülmüştür. Bu araştırmada ulaşılan sonuçların ilkokul düzeyinde gerçekleştirilen az sayıdaki süreç temelli yazma literatürüne ve sınıf öğretmenlerinin yazma öğretim süreçlerini zenginleştirmelerine sağlayacağı katkı yanında, çalışmanın yazma öğretiminde üstbilişsel becerileri ön plana çıkarması yönünden de alandaki ilk örnekler arasında olacağı ve sonraki çalışmalara rehberlik yapacağı düşünülmektedir.