Okul Müdürlerinin Teknoloji Liderliği Profillerinin Okulların Öğrenen Örgüt Kültürü ve Teknolojik Alt-Yapısı Bağlamında Analizi: F@tih Projesi Okulları ve Diğerleri

ÖZ

Bilişim teknolojilerinin (BT) ilk ve ortaöğretim okullarıyla bütünleştirilmesi ve bütünleşme süreçlerine okul müdürlerinin ne şekilde destek verip liderlik yapması gerektiği konularını ele alan araştırmalar eğitim bilimleri alan yazınında geniş bir yer tutmaktadır. Ancak okulların kurum kültürlerinin ve sahip oldukları teknolojik donanım seviyesinin müdürlerin teknoloji liderliği (TL) faaliyetleri üzerindeki yordayıcılığını inceleyen çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Söz konusu eksikliğe ışık tutmak için, bu araştırmada okul müdürlerinin kişisel özelliklerinin yanı sıra okulların kültürel ve teknolojik alt yapı değişkenleri de incelenmiş; bu değişkenlerle TL faaliyetleri arasındaki etkileşim bağlamında okul müdürlerinin ayırt edici TL profillerinin ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. TL faaliyetlerini ölçmek için Uluslararası Eğitim Teknolojileri Derneği’nin (ISTE) geliştirdiği beş boyutlu ISTE-2009 TL standartları ölçüt alınmıştır. Okullarda hissedilen kurum kültürünü belirlemek için, öğrenen örgüt (ÖÖ) kültürünün “takım halinde öğrenme”, “paylaşılan vizyon” ve “sistem düşüncesi” boyutlarına ilişkin öğretmen algıları ölçülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 69 okulda görev yapan 1105 öğretmen ve 58 okul müdürü oluşturmaktadır. Okul müdürlerinin TL profillerini belirlemek için “örtük sınıf analizi” (latent class analysis), bireysel, kültürel ve BT alt-yapısıyla ilişkili bağımsız değişkenlerin profiller üzerindeki yordayıcılığını analiz etmek için ise lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, okul müdürlerinin gerçekleştirdikleri TL faaliyetlerine göre ileri-düzey ve düşük-düzey olmak üzere iki profilde kümelendiği görülmüştür. Okul müdürlerinin %55’inin ISTE standartlarındaki TL faaliyetlerini “ileri-düzey”de gerçekleştirdiği, ancak %45’inin “düşük-düzey”de kaldığı belirlenmiştir. Diğer okul müdürlerine kıyasla, a) F@tih projesin uygulandığı okullarda görev yapan, b) daha uzun süreyle internet kullanan ve c) “takım halinde öğrenme” ÖÖ kültürünün öğretmenler tarafından daha fazla hissedildiği okullardaki okul müdürlerinin “ileri-düzey” TL faaliyetleri gerçekleştirme olasılığının 4-26 kat daha fazla olduğu bulunmuştur.