Sosyobilimsel Konu Temelli Öğretim Yaklaşımı Uygulamalarının Etkililiğine Yönelik Bir Karma Yöntem Çalışması

ÖZ

Araştırmada, fen bilgisi öğretmeni eğitiminde sosyobilimsel konu temelli öğretim yaklaşımının öğretmen adaylarının, fen okuryazarlık seviyelerinin (Bilimsel içerik bilgisi, fen-teknoloji-toplum etkileşimleri ve bilimin doğası) gelişimine etkisi ile sosyobilimsel konulara yönelik kavramsal algıları incelenmiştir. Karma araştırma yöntemlerinden, yakınsayan paralel desen (NİT+NİC) türünün kullanıldığı araştırmada, hem nitel hem de nicel aşamalar eş zamanlı olarak uygulanmıştır. Çalışma grubunu, İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü 3. Sınıfta öğrenim görmekte olan 40 deney, 42 kontrol olmak üzere toplam 82 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Temel Fen ve Teknoloji okuryazarlığı ölçeği, nicel veri toplama aracı olarak; öğretmen adayı günlükleri, odak grup görüşmesi ve gözlem, nitel veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, nicel açıdan sosyobilimsel konu temelli öğretim uygulamalarının deney grubu öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı seviyelerini geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Fen okuryazarlık seviyelerindeki gelişim ise bilimin doğası algıları boyutundaki gelişimden kaynaklanmaktadır. Bu sonuca paralel olarak araştırmanın nitel aşama sonuçlarında, bilimin doğasıyla ilişkili olarak, "sosyobilimsel konu" kavramsal algıları temasında öğretmen adayları "değişebilirlik" alt temasını ve kodlarını kullanarak açıklamalarda bulunmuşlardır. Araştırmanın hem nitel hem nicel bulgularına göre, sosyobilimsel konu temelli öğretim yaklaşımının, öğretmen adaylarının bilimin doğası algılarının gelişiminde etkili rol oynadığı söylenebilir. Ayrıca sosyobilimsel konu temelli yaklaşım uygulamalarına dayandırılarak öğretimin gerçekleştiği deney grubu öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik kavramsal algıları daha iyi düzeydedir. Bilimin toplumsal yönünü vurgulayan bu yaklaşımın daha profesyonel öğretmenler yetiştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.