Farklı Okuma Yeteneklerindeki Öğrencilere Kelime Anlamlarının Öğretimi: Bağlam Temelli Öğretimin Okuduğunu Anlama Üzerinde Kontrollü Bir Değerlendirmesi

ÖZ

Bu çalışmada, sosyal bilgiler dersinde bağlam temelli kelime öğretiminin farklılaşan okuma becerilerindeki yedinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama performansları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Katılımcıların okuduğunu anlama becerilerini belirlemek için 16 maddeden oluşan “Cümle Doğrulama Tekniği” testi kullanılmıştır. Ayrıca bağlam temelli kelime öğretimi uygulamasına ilişkin katılımcıların görüş ve deneyimlerini ortaya çıkarmak amacıyla yarı-yapılandırılmış görüşmelere başvurulmuştur. Bağlam temelli eğitim grubu öğrencileri sekiz hafta boyunca 10 oturumda açıklayıcı (bilgilendirici) sosyal bilgiler metinleri aracılığıyla bağlamdan kelime öğrenme eğitimini alırken; kontrol grubu öğrencileri geniş okuma programına dâhil olmuştur. Elde edilen sonuçlar, bu çalışmada iki bulguyu ortaya çıkarmıştır: Birincisi, öğrencilere kelime anlamlarını bağlamdan nasıl çıkarılacağını öğretmenin onların okuduğunu anlama performanslarını önemli ölçüde geliştirdiğini göstermiştir. İkincisi nitel bulgular, zayıf okuyucuların eğitim yoluyla bilinmeyen kelimelerin anlamlarının karmaşıklığını bağlamdan çözebileceğini ve okuma engelleriyle baş etmek için okuma sırasında ihtiyaç duyulan bilişsel stratejileri kullanabileceğini göstermiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar, okuduğunu anlama becerilerini desteklemek için geliştirilen bağlam temelli kelime öğretiminin ortalama ve iyi okuyucular yanında zayıf okuyucular için de etkili bir yöntem olduğunu ortaya koymuştur.