İlköğretim 4. Sınıf Düzeyinde Değerler Eğitimi Programının Etkililiği

ÖZ

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 4. sınıf düzeyinde, “evrensellik” ve “iyilikseverlik” değerlerini kazandırmaya yönelik hazırlanan değerler eğitimi programının; öğrencilerin değerlerle ilgili bilişsel davranışlarına, duyuşsal özelliklerine ve değerleri gösterme düzeylerine etkisini saptamaktır. Araştırmada “karma yöntem”; deneysel desen olarak ise, “öntest-sontest kontrol gruplu model” kullanılmıştır. Araştırma, Ankara’daki bir devlet okulunda 2005-2006 öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yapıldığı devlet okulunda, 4-A ve 4-B sınıflarının denkliği belirlenmiş, böylece bu iki denk grup araştırmaya alınmıştır. Araştırmada seçkisiz olarak 4-A sınıfı deney grubu, 4-B sınıfı ise kontrol grubu olarak atanmıştır. Bazı derslerle bütünleştirilerek değerler eğitimi programının uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin değerlere ilişkin bilişsel davranışları kazanma düzeyleri, kontrol grubu öğrencilerinden anlamlı bir biçimde yüksek bulunmuştur. Deney grubundaki öğrencilerin duyuşsal özelliklere ilişkin puanları ile kontrol grubundaki öğrencilerin puanları arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Ancak, deney grubundaki öğrenciler, gerçekleştirilen görüşmelerde, kontrol grubu öğrencilerine göre değerlerin özelliklerini yansıtan daha fazla ifade kullanmışlardır. Programa katılmayan öğrenciler ise, programa katılan öğrencilere göre, daha fazla değerlerin özelliklerinin aksini yansıtan ifadeler kullanmışlardır (Deney grubunun uygulama sonrasında ele alınan değerlere ilişkin uygun ifade sayısı: 85; uygulama sonrasında ele alınan değerler için uygun olmayan ifade sayısı: 7; kontrol grubunun uygulama sonrasında ele alınan değerler için uygun olmayan ifade sayısı: 19). Araştırmada deney grubu öğrencileri, kontrol grubu öğrencilerine göre, programın uygulanması sırasında değerlere ilişkin daha çok olumlu nitelikte davranış sergilemiştir (Deney grubunda ele alınan değerlere ilişkin belirlenen olumlu nitelikte davranış sayısı: 725; kontrol grubunda ele alınan değerlere ilişkin belirlenen olumlu nitelikte davranış sayısı: 8).