Öğretmen Adaylarının Öğretme-Öğrenme Anlayışları ve Bilimsel Epistemolojik İnançlarının Araştırılması: Boylamsal Bir Çalışma

ÖZ

Eğitim alanındaki hızlı değişimleri sisteme yansıtmadaki kilit rolü nedeniyle öğretmenlerin yerleşik inançları ve bu inançları etkileyen değişkenler, son yıllarda araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Araştırmalar, öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinde aldıkları kararların yanı sıra sınıfta uyguladıkları etkinliklerin de büyük ölçüde, önceden var olan inançları çerçevesinde şekillendiğini göstermektedir. Bu araştırma, öğretmen adaylarının eğitimleri boyunca öğretme-öğrenme anlayışları (ÖÖA) ve bilimsel epistemolojik inançlarındaki (BEİ) değişimleri ve bu değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amacı gerçekleştirmek üzere, veri toplama yöntemi olarak, verilerin geniş bir zaman diliminde, aynı örneklem grubundan farklı zamanlarda toplanmasına olanak sağlayan boylamsal araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler, 41 öğretmen adayından dört yıllık bir sürede 6 farklı zamanda toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak ÖÖA ve BEİ ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, öğretmen adaylarının eğitimlerinin ilk yıllarına yüksek Yapılandırmacı Öğretme Öğrenme Anlayışı (YÖÖA) ile başladıklarını ve ortalamaların zaman içinde az da olsa yükseldiğini göstermektedir. Bunun yanında, YÖÖA ortalamaları artarken, Geleneksel Öğretme Öğrenme Anlayışı (GÖÖA) ortalamalarının azaldığı görülmektedir. Ayrıca, her ölçümden elde edilen BEİ ortalama değerlerinin birbirine benzer olmasının yanı sıra hemen hemen bütün ortalamaların, öğretmen adaylarının Geleneksel Bilimsel Epistemolojik İnançlar’a (GBEİ) sahip olduğunu göstermektedir. YÖÖA ve BEİ’nin bütün puanları arasında orta derecede anlamlı pozitif bir ilişki olması, YÖÖA ortalamaları artarken GBEİ’nin de artış gösterdiği anlamına gelmektedir. Bu sonuçlar ışığında, öğretmen eğitimcilerinin, öğretmen adaylarının daha tutarlı bir eğitsel inanç sistemi oluşturmalarını sağlamak amacıyla var olan inançlarına ilişkin farkındalıklarını arttırmalarını sağlayacak fırsatlar yaratmaları önerilebilir. Ayrıca, öğretmen adaylarının sahip olduğu inanç ve anlayışların eğitsel uygulamalarla bağlantısı ve bu değişkenlerin gelişimini etkileyen deneyimlerin neler olduğunu ortaya koyacak araştırmaların yapılması önerilmektedir.