Fen ve Teknoloji Ders Etkinliklerindeki Bilimsel Süreç Becerilerinin Bilimsel Sorgulama Yöntemiyle Geliştirilmesi

ÖZ

Fen ve teknoloji dersi öğretim programının vizyonu, öğrencilerin fen okuryazarı bireyler olarak yetiştirilmesidir. Fen okuryazarı bireylerin, bilimsel süreç becerilerine sahip olması gerektiği belirtilen programda öğretim yöntemi olarak, sorgulama yöntemi benimsenmiş ve derslerde bu yönteminin kullanılmasının önemine sıklıkla vurgu yapılmıştır. Buna karşın, derslerin temel kaynağı olan kitapların bu yöntemi yansıtma düzeyi incelendiğinde buradaki deneylerin planlı sorgulama düzeyinde olduğu, bu nedenle de sınırlı sayıda temel becerilerin kazandırılabileceği görülmektedir. Ders kitaplarındaki deneylere eleştirel bakarak, nasıl deneyler geliştirebileceklerini fark etmeleri için sınıf öğretmeni adayları ile yürütülen bu çalışmada, adaylar farklı sorgulama düzeyinde deneyler geliştirmiş, bu deneylerle geliştirilebilecek bilimsel süreç becerilerini belirlemiş ve bu uygulamaya bakış açılarını ifade etmişlerdir. Geliştirdikleri planlı, rehberli ve açık sorgulama düzeyindeki deneylerle kazandırılabilecek bilimsel süreç becerilerinin sayılarını belirleyen adaylar, uygulanan sorgulamanın açıklık düzeyi arttıkça daha fazla beceri kazandırabileceklerini fark etmişlerdir. Çalışmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılarak, adayların görüşlerinden elde edilen verilere içerik analizi uygulanmış ve uygulamalara bakış açıları teması altında, “deneylere bakış açıları” ve “yönteme bakış açıları” kategorileri oluşturulmuştur. Bu çalışma sonunda, kitaplardaki deneylerin farklı sorgulama düzeylerinde uygulanmasıyla; öğrencilerde geliştirilebilecek becerileri, deneylerin günlük yaşamla ilgisini ve deney yapmanın derse olan ilgiyi artıracağını fark eden adaylar, bu uygulama sayesinde sorgulama yaklaşımını da kavrayarak, bu yaklaşımı uygulamada özgüven geliştirmişlerdir.