Algılanan Sosyal Destek Kontrol Edilerek Okul Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Cinsiyet Değişkenine Göre Karşılaştırılması

ÖZ

Faktöriyel desendeki çalışmanın amacı, okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin (duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı) cinsiyet değişkenine göre farklılaşma gösterip göstermediğini algılanan sosyal destek değişkenini kontrol ederek incelemektir. Araştırma grubunu Ankara il merkezi ve yedi semtinde yer alan ilköğretim okullarında görev yapan 306 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Ölçme aracı olarak Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Sonuçlar, mesleki tükenmişlik ile çok boyutlu algılanan sosyal destek arasında negatif bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Bu ilişki ve literatür ışığında sosyal desteğin tükenmişlik puanlarındaki etkisi kontrol edilerek tükenmişlik puanlarında cinsiyet değişkenine göre fark olup olmadığına bakılmasına karar verilmiştir. Sosyal destek değişkeni analize katılmaksızın tek yönlü MANOVA yapıldığında, bağımlı değişkenlerin doğrusal kombinasyonunda Cinsiyet değişkenine göre olan farklılıkların anlamlı olduğu görülmüştür. Sosyal destek kontrol edilerek okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerindeki farklar tek yönlü MANCOVA ile incelendiğinde sonuç yine anlamlı bulunmuştur. Sonuçlara göre sosyal destek modele dahil edildiğinde açıklanan varyans değeri yükselmiş ve model daha anlamlı hale gelmiştir. Dolayısıyla sosyal desteğin etkisi kontrol edildiğinde tükenmişlik ortak değişkeninde cinsiyete göre olan farklılıklar daha belirgin hale gelmiştir. Bu bulgu sosyal desteğin tükenmişliği açıklamadaki önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Sonuçları temel alan öneriler araştırmacılar ve okul yöneticileri için sunulmuştur.