PISA 2009 Sonuçlarına Göre Öğrenci Başarısını Etkileyen Faktörlerin Kanonik Ortak Etki Analizi ile İncelenmesi

ÖZ

Bu çalışmanın amacı PISA 2009 sonuçlarına göre Türk öğrencilerinin okuma becerilerini etkileyen değişkenler ile öğrenci ve ailenin sahip olduğu olanaklara ilişkin değişkenler arasındaki ilişkilerin kanonik ortak-etki analizi ile incelenmesidir. Yapılan çalışmalarda değişken kümeleri arasındaki ilişkiyi incelemede kanonik korelasyon analizinin kullanılmamasının temel sebebi analiz sonuçlarının yorumlanmasının zor olmasıdır. Kanonik ortak-etki analizi her bir değişken kümesindeki değişkenlere ait özgün ve ortak varyanslarını hesaplayarak değişkenler arasındaki çoklu bağlantının derecesini, her bir değişkenin analize olan katkısını hesaplamaya ve baskın (suppressor) değişkenin varlığının belirlenmesine olanak sağlar. Böylece araştırmacının daha doğru ve güvenilir yorumlar yapmasına yardımcı olur. Bu çalışmada öğrencilerin ve ailenin sahip olduğu olanaklar yordayıcı değişken kümesini ve okuma becerileri ile ilişkili faktörler ise ölçüt değişken kümesini oluşturmaktadır. Değişken kümeleri arasındaki ilişki ise kanonik ortak etki analizi ile incelenmiştir. Sonuç olarak, yordayıcı ve ölçüt değişken kümelerindeki değişkenlerin öğrenci başarısındaki varyanasın%31,7’sini açıkladığı bulunmuştur. Ayrıca ortak etki analizi sonucu, öğrencilerin ödev hazırlarken bilişim teknolojilerinden yararlanması değişkeninin baskın değişken olduğu ve öğrencinin evde sahip olduğu olanaklar ile ailenin sosyo-ekonomik düzeyi arasında çoklu bağlantının yüksek olduğu bulunmuştur.