Dokuz Tip Mizaç Ölçeği'nin Geçerlik ve Güvenirliği

ÖZ

Bu çalışmada, benlik mekanizmalarını dokuz kişilik tipi ile açıklayan Enneagram Sistemi'nin yeniden yorumlanması ile oluşturulan ve günümüzde geçerlik ve güvenirliği bilimsel açıdan kanıtlanmış bir ölçüm aracı bulunmayan Dokuz Tip Mizaç Modeli (DTMM) ile uyumlu bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. 91 maddeden oluşan ve üçlü Likert tipi bir öz bildirim ölçeği olan Dokuz Tip Mizaç Ölçeği (DTMÖ) 990 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Ölçeğe uygulanan açıklayıcı faktör analizlerinde dokuz faktörün öz değerleri 8.08 ve 1.66 arasında değişmekte ve toplam varyansın %39.04'ünü temsil etmektedir. Ölçeğin modele uygunluğunu saptamak için doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre CFI değeri 0.88, GFI değeri 0.845, IFI değeri 0.88 ve RMSEA değeri 0.054'tür. Ölçeğin test-tekrar test güvenirliği 46 katılımcıyla sınanmıştır. Ölçeğin tümü için Cronbach alfa değeri 0.75, tipler için sırasıyla 0.77, 0.79, 0.68, 0.71, 0.80, 0.74, 0.71, 0.83, 0.77’dir. Ölçeğin eş zamanlı geçerliği Cloninger'in MKE (Mizaç ve Karakter Envanteri) ve Akiskal'in TEMPSA( Temparement Evaluation of Memphis, Pisa, Paris and San Diego- Autoquestionnaire) ölçekleriyle sınanmıştır. DTMM'deki tipler TCI ve TEMPS-A ile anlamlı bağıntılar göstermiştir. Araştırmanın sonuçları DTMÖ'nün geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu desteklemektedir.