Öğretmen Eğitimi Araştırmaları: Yönelimler, Sorunlar ve Öncelikli Araştırma Alanları

ÖZ

Ülkemizde yapılan öğretmen eğitimi araştırmaları beş başlık altında sınıflandırılabilir: öğretmen adaylarının mesleğe ilişkin tutum ve algıları; öğretmen adaylarının yeterlik algıları; okullarda uygulama; öğretmen eğitimi programlarına ilişkin değerlendirmeler; öğretmen eğitiminin, öğretmen adaylarının bilgi, beceri ve tutumu üzerindeki etkileri. Bu araştırmalardan öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve öğretmen yeterlikleri ile ilgili olanlar daha çok anketler yoluyla, öğretmen eğitimi programları ve okullarda uygulama araştırmaları ise nicel, nitel ya da karma desenlerle gerçekleştirilmektedir. Öğretim süreçleri ile öğretmen adaylarının kazandıkları bilgi ve becerileri ilişkilendiren araştırmalar ise deneysel, ilişkisel ya da nitel desenlerle yapılmaktadır. Bu araştırmaların, öğretmen eğitiminin betimsel boyutlarına odaklandığı ve öğretmen eğitimi ile öğretmenlik performası ilişkisini irdeleyen araştırmaların fazla yapılmadığı anlaşılmaktadır. Öğretmen eğitimi araştırmalarının bu kapsamda yetersiz oluşunun birkaç temel nedeni vardır. Birincisi, bu alanda kullanılan terimlerde bir anlam birliği henüz oluşmamıştır. İkincisi, öğretmen eğitimi programlarının YÖK tarafından standart bir çerçeve içinde belirlenmesidir. Üçüncüsü, araştırmaların öncelikle eğitim fakültelerinde öğrenim gören öğrencilere ve bu eğitimi veren öğretim elemanlarına yönelik olmasıdır. Dördüncüsü, eğitim fakültesi elemanlarının ders yüklerinin fazla ve araştırmaya ayrılan zamanın sınırlı olmasıdır. Son olarak öğretmen eğitimi araştırmaları üzerine meta analiz çalışmalarının olmaması, öğretmen eğitimi araştırmalarına yön verme konusunda bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır.