Yükseköğretimde Yeni Bir Üniversite Paradigmasına Doğru

ÖZ

Derinlemesine disipline yönelmiş, disiplinler bazında parçalanmış ve ayrıştırılmış üniversite modeli, modern üniversitenin geçirdiği üç paradigmatik kırılma evresinde de—(1) sadece “öğretime” yönelik evre, (2) bunun üzerine eklenen “araştırma” evresi ve (3) araştırma üniversitesi kavramının üzerine eklenen “hizmet” boyutu—hep yerinde durmuştur. Oysa, dördüncü bir paradigmatik kırılmaya doğru hızla evrilen “disiplinlerarası yönelim,” klasik disiplinler temelinde atomize olarak örgütlenmiş üniversite paradigmasını kökten dönüştürmeye adaydır. Bu dördüncü evredeki bir üniversite modelinde, bugün bilinen pek çok disiplinin ortadan kalktığı ve yeni adlar altında matris şekilde örgütlenmiş yeni disiplinlerin ortaya çıktığına tanık olunmaktadır. Sonuç olarak, yükseköğretimde ciddi ve kökten yeni bir partadigmatik kırılmanın hazırlandığı yıllardan geçilmektedir. Bu çalışmada, bu yeni paradigmanın üniversite örgütlenmesine nasıl yansıdığı; uygulama örnekleri, önündeki engeller ve ileriye yönelik öneriler sunularak tartışılmıştır.