Müzik Öğrencilerinde Algılanan Performans Kaygısının Fiziksel,Davranışsal ve Bilişsel Özellikleri: Nitel Bir Çalışma

ÖZ

Araştırmanın amacı, müzik öğrencilerinde algılanan performans kaygısının fiziksel,davranışsal ve bilişsel özelliklerini belirlemektir. Bu amaçla nitel araştırma yöntemikullanılmıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile toplanmış ve video kayıtlarıtutulmuştur. Müzik öğrencilerinin kaygı düzeyi ve performans öncesi hazırlık düzeyi kendiifadelerine dayanarak derecelendirilmiştir. Araştırma katılımcıları, 17 (12 kadın; 5 erkek)üniversite müzik bölümü öğrencisidir. Veriler, jüri karşısında bireysel çalgı performansısergileme öncesi toplanmıştır. Bu bakımdan amaçlı, ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır.Verilerin çözümlenmesi içerik analizi yöntemi ile yapılmıştır. İçerik analizinde performanskaygısı ve sosyal kaygı literatüründen yararlanılarak kaygının bileşenleri olarak geçen fiziksel,davranışsal ve bilişsel özellikler temel temalar olarak belirlenmiştir. Bunlardan bilişsel özellikler,Clark ve Wells (1995, akt.Clark, 2001))’in sosyal fobinin bilişsel modeline dayanarak; bireyinkendisi ile ilgili, başkaları ile ilgili ve sınavla (geçmiş yaşantılar) ilgili olarak alt temalar şeklindesınıflandırılmıştır. Araştırma bulgularına göre, performans öncesi daha fazla kaygı yaşadığınıbelirten öğrenciler, fiziksel ve davranışsal stres tepkilerini daha yoğun yaşamaktadır. Performanskaygısının bilişsel özelliklerine bakıldığında, bireyin kendisi ile ilgili özelliklerden; algılananyeterlik, kişilik özelliğine ilişkin olumsuz nitelendirmeler, olumsuz düşünme, beğenilmemekorkusu, mükemmeliyetçilik gibi düşünce içerikleri kaygı ile ilişkilendirilmektedir. Başkaları ileilgili olarak, komisyona ve ders hocasına ilişkin olumsuz algılama ve yorumlama biçimlerininve geçmiş yaşantılar olarak kabul edilebilecek sınavla ilgili algılamaların kaygı ile ilişkilendirildiğisonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma bulguları, performans kaygısı ve sosyal kaygı literatürünedayanarak tartışılmıştır.