Düşük Okuma Başarısında Rol Oynayan Etkenlerin Belirlenmesi

ÖZ

Bu çalışmanın temel amacı, ortaokul 5. sınıfta okuyan ve düşük okuma başarısı gösteren öğrencilerin özelliklerini ve düşük başarı gösterme nedenlerini belirlemektir. Çalışma toplam 944 öğrenci üzerinde, nicel araştırma yaklaşımlarından ilişkisel model ile uygun ve ölçüt örnekleme tekniği kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada; açık uçlu maddelerden oluşan Okuduğunu Anlama Başarı Testi, Dereceli Puanlama Anahtarı, Öğrenci Anketi, Kararlılık Ölçeği, Test Kaygısı Ölçeği, Okula Yönelik Tutum Ölçeği, Zorbalığa Maruz Kalma Ölçeği, Başarı Güdüsü Ölçeği, Algılanan Akademik Özyeterlik Ölçeği, Öğrenilmiş Çaresizlik Eğilimi Ölçeği ve görüşme formu kullanılmıştır.
Okuduğunu Anlama Başarı Testi’nden elde edilen bulgulara göre, düşük başarı gösteren öğrencilerin test maddelerine verdikleri yanıtlar çoğunlukla boş, yanlış ve ilişkisiz yanıtlarda toplanmaktadır. Öğrenci anketinden elde edilen bulgulara göre, düşük ve yüksek başarı gösteren öğrencilerin sahip oldukları eğitsel olanakların dağılımında manidar farklar vardır. Çalışmanın bulguları düşük ve yüksek başarı gösteren öğrencilerin başarılarını açıklayan demografik, kültürel, ekonomik ve duyuşsal özelliklerin birbirlerinden farklı olduğunu göstermiştir. Düşük başarılı öğrencilerin okuma testi puanlarını cinsiyet, kardeş sayısı ve tamamlamayı hedefledikleri okul düzeyi değişkenleri manidar biçimde yordarken, yüksek başarı grubunda yalnızca öğrencilerin tamamlamayı hedefledikleri eğitim düzeyi manidar olarak yordamıştır. Duyuşsal özellikler incelendiğinde, düşük başarılı öğrencilerin okuma puanlarını öğrenilmiş çaresizlik eğilimleri ile okula yönelik tutumları manidar olarak yordamaktadır. Yüksek başarılı öğrencilerde ise yalnızca algıladıkları akademik özyeterlikleri manidardır.
Öğrencilerin düşük başarı gösterme nedenlerinin belirlenmesi için yapılan görüşmelerde öğrencilerin; üst düzey düşünme gerektiren maddelere yanıt vermede zorlandıkları, açık uçlu maddeleri yanıtlamaya alışık olmadıkları ve açık uçlu maddeleri yanıtlarken çoktan seçmeli maddeleri yanıtlar gibi yanıtlamaya çalıştıkları görülmüştür. Bulgulara dayalı olarak düşük ve yüksek başarı gruplarında, başarıyı etkileyen bir takım sosyoekonomik ve psikolojik değişkenlerin dengelenmesi adına önlemlerin alınması önerilebilir. Ayrıca, bu iki grubun farklı özellikler göstermesi nedeniyle, yapılacak çalışmalarda çözüm önerilerinin bu farklılıklara göre planlanması önemli görülmektedir.