Gelişimsel Yetersizliği Olan Öğrencileri Bağımsız Yaşama Geçişe Hazırlamada Öğretmenlere Yönelik Tasarlanan Eğitim Programının Etkililiği

ÖZ

Bu araştırmada gelişimsel yetersizliği olan (GYO) öğrencilerin bağımsız yaşama geçişlerinde öğretmenlerine yönelik tasarlanan eğitim programının etkililiğinin belirlenmesi ve belirlenen gereksinimler doğrultusunda tasarlanan eğitim programının etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları III. kademe özel eğitim okullarına devam eden GYO öğrencilerle çalışan 44 öğretmen ve GYO öğrencilerin 13 aile üyesidir. Üç aşamadan oluşan araştırma keşfedici sıralı karma yöntem araştırması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın birinci aşamasında öğretmenlerin gereksinimlerinin belirlenmesi amacıyla gözlem, görüşme ve belge incelemesine yer verilmiştir. Toplanan verilerin ışığında öğretmenlerin gereksinimlerinin (a) gelişimsel yetersizliği olan bireylerin özellikleri, (b) bağımsız yaşam becerileri, (c) geçiş, (d) davranış yönetimi, (e) yanlışsız öğretim yöntemleri, (f) video modelle öğretim, (g) doğrudan öğretim, (h) sosyal öyküler, (i) materyal tasarımı, (j) bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) ve (k) aile eğitimi konuları olduğu görülmüştür. Sözü edilen konuları içeren eğitim programının tasarlanması sürecinde Taba modelinden yararlanılmıştır. Eğitim programının içeriği doğrultusunda 35 sorudan oluşan çoktan seçmeli sorulardan ibaret bir bilgi testi hazırlanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında, eğitim programının uygulanması öncesinde (ön-test) ve sonrasında (son-test) öğretmenlere bilgi testi uygulanmıştır. Ön-test ve son-testten elde edilen veriler karşılaştırıldığında öğretmenlerin bilgi düzeylerinde anlamlı bir artış olduğu görülmüştür. Üçüncü aşamada öğretmenlerin program hakkındaki görüş ve önerilerinin belirlenmesi amacıyla açık uçlu soru formu uygulanmıştır. Öğretmenlerin eğitim programı hakkındaki görüşlerinin genel olarak olumlu olduğu söylenebilir. Öğretmenlerden 15’i eğitim programı sayesinde yeni bilgi ve beceriler kazandıklarını, dokuzu da var olan bilgilerini tazelediklerini söylemişlerdir.