Çocuğun Öz-Düzenleme Gelişimi: Okul Öncesi Eğitim Süresi ve Öğretmenlerin Öz-Düzenleme Düzeyi Bağlamında İncelenmesi

ÖZ

Bu araştırma, okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin öz-düzenlemelerinin, öz-düzenlemeli öğrenmeyi desteklemeye yönelik uygulamalarını ve okul öncesi eğitim alma durumunun çocukların öz-düzenleme becerileri ile ilişkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın örneklemini Mersin ili genelinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilköğretim okul öncesi sınıfı ve bağımsız anaokullarında çalışmakta olan 316 öğretmen ve 213 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcılara ait demografik bilgiler araştırmacı tarafından hazırlanan Demografik Bilgi Formu aracılığıyla toplanmıştır. Öğretmenlerin öz-düzenlemeleri “Öz-Düzenleme Ölçeği” ile değerlendirilirken, öz-düzenlemeli öğrenmeyi desteklemek için kullandıkları uygulamaları ise “Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz-Düzenlemeli Öğrenmeyi Desteklemek İçin Uygulamalarını Değerlendirme Ölçeği” (Ö-ÖDÖ) ile değerlendirilmiştir. Çocukların öz-düzenleme becerileri ise her bir çocukla yüz yüze uygulama yapmayı gerektiren “Okul Öncesi Öz-Düzenleme Ölçeği” (OÖDÖ) ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, çocukların öz-düzenleme becerilerinin 68 aydan büyük çocuklar lehine anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca çocukların öz-düzenlemelerinin ve duygu düzenlemelerinin cinsiyete göre kız çocuklar lehine farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırmada bir yıldan fazla okul öncesi eğitim almış çocukların öz-düzenleme becerileri daha az okul öncesi eğitim alan çocuklara kıyasla anlamlı olarak daha yüksektir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin öz-düzenlemeleri ve öz-düzenlemeli öğrenmeyi desteklemeye yönelik sınıf içi uygulamaları arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin öz-düzenlemeleri ve öz-düzenlemeli öğrenmeyi desteklemek için kullandıkları uygulamaları ile çocukların öz-düzenleme becerileri arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu da görülmüştür.