İlkokul Öğrencilerinin Öz Düzenleme Becerilerine İlişkin Algıları ile Öz Düzenlemeyi Destekleyen ve Engelleyen Faktörler

ÖZ

İlkokul, çocukların öz düzenleme davranışlarını öğrenmeleri için önemli bir dönemdir. Bu çalışma, ilkokul dördüncü sınıf öğretim programlarının öğrencilerin öz düzenleme becerilerini desteklemesi açısından geliştirilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır. Ardışık açıklayıcı desende yürütülen çalışmanın nicel verileri 46 ilkokulda 1753 öğrenci ile 86 sınıf öğretmeninden betimsel ve ilişkisel tarama ile nedensel karşılaştırma yöntemleriyle; nitel verileri ise ilkokul programlarının 60 paydaşı (öğrenciler, aile üyeleri ve öğretmenler) ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Sonuç olarak, öğrencilerin öz düzenleme becerilerine ilişkin algıları ile öğretmenlerin öz düzenlemeyi teşvik etme düzeylerine ilişkin algıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Öğrencinin öz-yansıtma ve yardım arama özellikleri; ailenin çocuklara öz düzenleme stratejilerini yaşatması, model olması ve demokratik tutum sergilemesi; akranların öz düzenleyici davranışları, okul-aile iş birliği ve öğretim programında öz düzenlemenin amaçlanması, öz düzenlemeyi destekleyici etmenlerdir. Öz düzenlemeyi engelleyici etmenler ise öğrencinin doğrudan öğretim beklentisi; ailenin sosyoekonomik ve kültürel düzeyinin düşük olması; öğretmenin öz düzenleme konusunda yeterince eğitimli olmaması, öğrencileri hazıra alıştırması ya da onlara fazla müdahale etmesi; eğitime sınav odaklı yaklaşım ve program materyallerinin yoğun olmasıdır.