Mesleki ve Teknik Lise Öğretmenlerinin İçselleştirilmiş Davranışları Bağlamında Öğrencilerin Mekanik İtaati

ÖZ

Sınıf içindeki söylemler, Mesleki ve Teknik lise öğrencilerinin mekanik itaati yoluyla mesleki habitusun oluşturulmasının en önemli araçlarından biridir. Bu fenomenolojik araştırma, Türkiye’de eğitim emekçilerinin ekonomik, sosyal, demokratik ve kültürel haklarını korumak, okullarda özgür ve demokratik bir çalışma yaşamı yaratma vizyonuna sahip bir sendikanın üyesi olan ve muhalif olarak nitelendirilebilecek öğretmenlerin baskı araçlarına yönelik farkındalıklarını araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırmada Mesleki ve Teknik Lise öğrenci ve öğretmenlerinin oluşturduğu 29 kişilik bir çalışma grubu yer almaktadır. Yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ve odak grup görüşmeleri tematik ve eleştirel söylem analizleri ile analiz edilerek öğretmenlerin sınıf içi söylemlerinde yer alan baskı araçlarına ilişkin öznel bilinçleri hakkında çıkarımlarda bulunulmuştur. Bu araştırma sonucunda, öğretmenlerin sınıf içindeki söylemlerine müfredat baskısı, hesap verilebilirlik, merkezi sınavlar ve örgütsel baskı gibi faktörlerin neden olduğu dışsal veya meşrulaştırılmış baskı araçlarını farkında olarak ya da olmayarak taşıdıkları görülmüştür. Bu noktadan hareketle sınıf içerisindeki davranışları derinden etkileyebilecek olan söylemler hakkında okuldaki eğitimcilerin farkındalığını yükseltebilecek deneyimler sunulması önerilmektedir.