Okuma Güçlüklerinde Çift Yetersizlik Hipotezi: Hipoteze Göre Oluşturulmuş Grupların Okuma ve Okuduğunu Anlama Performanslarının Boylamsal İncelemesi

ÖZ

Bu çalışmada okuma güçlüklerinin sesbilgisel farkındalık ile hızlı isimlendirmede yaşanan yetersizliklere bağlı olarak ortaya çıktığını savunan Çift Yetersizlik Hipotezinin Türkçe gibi şeffaf bir dilde okuma güçlükleri ile ilişkili geçerliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Buna göre, anasınıfına devam eden çocuklar, sesbilgisel farkındalık ve hızlı isimlendirme becerileri ölçümlerinden aldıkları puanlara göre çift yetersizlik grubu (n=23), sesbilgisel farkındalıkta yetersizlik yaşayan grup (n=35), hızlı isimlendirmede yetersizlik yaşayan grup (n=29) ve herhangi bir yetersizliği olmayan kontrol grubu (n=48) olmak üzere dört gruba atanmışlardır. Grupların okuma ve okuduğunu anlama becerilerindeki performansları birinci sınıftan ikinci sınıfın sonuna kadar boylamsal olarak izlenmiş ve dört ayrı zamanda karşılaştırılmıştır. Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) ile yapılan analizler sonucunda genel olarak çift yetersizlik grubunun okuma ve okuduğunu anlama görevlerinde en düşük başarıyı, kontrol grubunun da en yüksek başarıyı sergilediği belirlenmiştir. Bütün grupların okuma ve okuduğunu anlama başarıları gelişime paralel bir şekilde artış göstermekle birlikte, sesbilgisel farkındalıkta ve hızlı isimlendirmede yetersizlik yaşayan grupların dönemlere göre performanslarının çift yetersizlik grubu ile kontrol grubundan anlamlı olarak farklılaştığına ilişkin bulgular alanyazını desteklemektedir. Çift yetersizlik hipotezinin Türkçe konuşan çocuklardaki etkilerinin incelendiği bu çalışma, okuma güçlüğü açısından risk grubunda yer alan çocukların erken dönemde belirlenebilmesi ve uygun müdahalelerin planlaması için uygulamaya yeni bir bakış açısı sunmaktadır.