Meslek Liselerinin 21. yy. Öğrenen ve Öğreten Becerileri Kapsamında Değerlendirilmesi

ÖZ

Bu çalışmada, mesleki ve teknik eğitimin verildiği liselerde görevli öğretmenlerin ve bu okullarda öğrenim gören öğrencilerin 21. yy. öğreten ve öğrenen becerilerini kullanım düzeylerinin belirlenerek Türkiye’deki mesleki ve teknik eğitim veren liselerin durumlarına yönelik bir bakış açısı oluşturmak amaçlanmaktadır. Bu çalışmaya 42 öğretmen ve 269 öğrenci katılmıştır. Çalışmada nitel ve nicel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmıştır. 21. yy. öğreten ve öğrenen becerileri kullanımı ölçekleri ile nicel veriler, yapılandırılmış görüşme formu ile nitel veriler toplanmıştır. Meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin öğretim sürecinde 21. yy. öğreten becerilerini, öğrencilerin de 21. yy. öğrenen becerilerini öğrenim hayatlarında genellikle kullandıkları tespit edilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin öğretim esnasında esnek öğretme becerilerini diğer becerilere göre çok fazla kullanamadıkları, öğrencilerinde mesleki eğitimlerinde öğrenim sürecine bilişsel ve yenilikçi becerileri, diğer becerilere göre daha fazla yansıttıkları görülmüştür. Öğretmenlerin 21. yy. öğreten becerileri kullanımları ile cinsiyet, öğretmenlik alan türü, yaş, hizmet süresi ve mezun olunan fakülte değişkenleri arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmamıştır. Öğrencilerin 21. yy. öğrenen becerileri kullanımları ile cinsiyet ve anne eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı farklılaşma bulunmuştur. Ancak, öğrencilerin bu becerileri ile öğrenim görülen alan, baba eğitim durumu ve aile gelir düzeyi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmamıştır. Meslek liselerindeki öğrenciler bilgi sahibi olmak için en çok internete başvurduklarını belirtmişlerdir. Öğretmenler, mesleki anlamda 21. yy. öğreten becerilerini kazanmaya ve uygulamaya yönelik okul imkânlarını ve müfredatı yeterli görmemiş; kendilerini ise yeterli görmüşlerdir. Öğrenciler de mesleki anlamda 21. yy. öğrenen becerilerini kazanmaya ve uygulamaya yönelik okul imkânları ve müfredatı yeterli görmemişlerdir. Ayrıca, öğrenciler 21. yy. öğrenen becerileri kazanmaya yönelik öğretmen yeterliliğini yeterli görürken, uygulamaya yönelik yeterli görmemişlerdir. Öğretmenlerin “21. yy. öğreneni” tanımladıkları nitel bulgularda yenilikçilik becerileri ön plana çıkmaktadır. Öğrencilerin “21. yy. öğreteni”ne yönelik tanımlamalarında ise ilk sırada yönetsel becerilere sahip olmak gelmektedir. Bu doğrultuda öğretmenlerin ve öğrencilerin yeniliklere ve değişimlere açık olabilecek şekilde kendilerini yetiştirmeyi öğrenmeleri sağlanmalıdır. Öğretmenlerin ve öğrencilerin öğretimin ve öğrenmenin sınıfla sınırlı olmayacağının farkına varmaları sağlanmalıdır.